Bebeklerde regürjitasyon (kusma) bir dereceye kadar normal fizyolojik bir süreçtir ve yaşamın ilk aylarında sık oluşabilir. Bunun nedeni, bebeğin, henüz mide içeriğini koruyacak olan mide üstündeki sfinkter’ın (kapakçık) tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanır. Bu bebekler genellikle “mutlu” olarak kabul edilir ve tıbbi bir sorundan daha çok bir çamaşır kirlenme sorunu vardır.

 

Sadece anne sütü ile beslenen bebekler incelendiğinde, şu süreçler normal kabul edilmektedir:

 

  • Bebeğin beslenmesinin hemen arkasından ya da 1-2 saat sonra kusma görülebilir.
  • 0-3 aylık tüm bebeklerin büyük bir kısmı, günde en az bir kez kusabilir.
  • Kusma, bebek 2-4 aylıkken sık görülebilir.
  • Bebeklerin çoğunda 7-8 aya kadar kusma görülebilir.
  • Bebeklerin çoğunda, 12. ay civarı kusma sonlanır.

 

Bebeğin kusma nedenleri şunlar olabilir:

 

  • Annenin süt miktarı, bebeğin mide kapasitesinden fazla ise ve/veya süt tazyikli geliyor ise bebek kusabilir. Ayrıca, süt miktarı, bebeğin mide kapasitesine fazla gelmese dahi, o emme seansında bebek doygunluğa ulaştığında, fazla sütü kusabilir.
  • Anne sütü ile beslenen bebek, annenin beslenmesinde yer alan gıdaların büyük bir kısmının tadına bakmış olur. Ancak annenin beslenmesinde alerjen bir takım gıdalar yer almışsa bebek bu gıdalardan etkilenebilir ve bebekte kusmaya neden olabilir. Aynı zamanda bu durum, bebek katı gıdalara başladıktan sonra da oluşabilir ve bu durumda yeni denenen gıdaların ne olduğu gözden geçirilmelidir. Ayrıca kusma, annenin ve/veya bebeğin kullandığı ilaçlar ya da vitaminler nedeniyle de olabilir ve bu ilaçlar gözden geçirilmelidir.
  • Bebek emme sırasında, aralıksız hızlı bir şekilde emmek yerine, durarak ve ağzını açarak emiyorsa bu sırasında emmeye geçerken hava yutuyor olabilir. Bu da bir kusma nedeni olarak görülebilir.
  • Bebeklerin diş çıkarma dönemlerinde de kusma görülebilir. Çünkü bebekler diş çıkarma sırasında genellikle fazladan tükürük yutarlar ve bu durum kusmaya neden olabilir.
  • Bebek soğuk algınlığı veya alerji nedeniyle fazladan sümük/mukus yutarsa bu da kusma nedeni olarak görülebilir.

 

Gastroözofageal Reflü Hastalığı

 

Gastroözofageal reflü (GER, GOR), mide içeriğinin yemek borusu içine ve sonra da ağızdan dışarı doğru çıkmasıyla, yani mideye doğru geri akış yetersizliği sonucu, kusma meydana gelmesiyle oluşur.

 

Belirtileri:

 

  • Sık sık ve şiddetli yani, fışkırırcasına kusma.
  • GÖRH, bazı bebeklerde ise kusma görülmeden sessiz reflü şeklinde seyreder. Mide içeriği sadece yemek borusuna kadar çıkar ve sonra geri iner; kusma gerçekleşmez ancak, ağrıya ve yanmaya neden olur.
  • Yoğun gaz, boğulma hissi, geğirme ve kötü nefes alıp verme görülür.
  • Bebek duyduğu rahatsızlıklar daha az uyumasına, bu da daha yoğun huzursuzluğa neden olabilir.

 

Şiddetli Reflü Belirtileri:

 

  • Bebek beslenme aralarında ya da beslenme sırasında şiddetli bir biçimde ağlayabilir.
  • Bebekte, beslenme zorluğu ve gıda reddi nedeniyle kilo kaybı ya da gelişme geriliği görülebilir.
  • Yutma zorluğu, boğaz ağrısı, ses kısıklığı, kronik burun / sinüs tıkanıklığı, kronik sinüs / kulak enfeksiyonları görülebilir.
  • Kusmukta, kan veya yeşil / sarı renkli sıvıya rastlanabilir.
  • Bebek reflü ağrısı nedeniyle rahatsızlığını azaltmak için azaltır gidermek için boynunu geriye doğru atabilir.
  • Nefes sorunları: bronşit, hırıltı, kronik öksürük, pnömoni, astım, aspirasyon, apne, siyanoz görülebilir.

 

Reflü Olan Bebeği Nasıl Emzirmeli?

 

  • Bebeğin sık emzirilmesi önemlidir. Her emzirme seansı, daha küçük miktarlarda ve daha sık olduğunda sindirim daha rahat olabilir.
  • Emzirme sırasında yarı dik veya oturur pozisyonda bebeği konumlandırma önemlidir. Bu pozisyon mide içeriğinin sabit kalmasını kolaylaştırabilir.
  • Bebeğiniz isteksiz emiyorsa, sakin hareketler eşliğinde, banyoda, hafifçe yürüyerek, ten teması kurarak ve uykulu olduğunda ya da uyku sırasında emzirin.

 

  • Bebeğin emme sırasında hava yutmasını azaltmak için memeye iyi bir şekilde kenetlenmesini sağlayın.
  • Bebeğin tamamen tek memeden beslemesine bitirmesine izin verin ve aktif emzirmeyi kesmeyin.
  • Besleyici olmayan emme yani bebeğin sadece emme davranışı göstermesi, mide kapakçığındaki tahrişi azaltır ve mide boşalmasını hızlandırır; bebeğin bu isteğini destekleyin.
  • Belenme sonrasında bebeğinizi 30 dakika kadar zıplatmaktan ve hoplatmaktan kaçının. Tam yatırmak yerine, bebeğinizi yarı dik pozisyonda tutun.

 

Emzirmenin Önemi!

 

  • Reflü, anne sütüyle beslenen bebeklerde daha az görülür. Çünkü, anne sütünün sindirimi hızlıdır ve mide içerisinde uzun süre kalmaz. Eğer emzirilen bir bebekte reflü gerçekleşir (genetik nedenler olabilir) ise, formül mama ile beslenen bebeklere oranla, emzirilen bebeklerin daha kısa ve daha az reflü atakları olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca formül mama ile beslenen bebeklerin gece saatlerinde daha şiddetli reflü atakları geçirdikleri gözlemlenmiştir.
  • Çevresel tütün dumanı faktörü ortadan kaldırılmalıdır. Bu durum, reflüyü tetikleyen bir faktör olabilir.
  • Emziren annenin kafein alımını en aza indirmesi önemlidir. Annenin beslenme biçimi bebekte reflü gelişmesine katkıda bulunabilir.
  • Bir bebeğin alerjik bir bünyesi olup olmadığı mutlaka değerlendirilmelidir. Bu durum reflü ile de ilişkili olabilir. Örneğin, 1 yaş altı bebeklerin büyük bir kısmında inek sütü proteini alerjisi ile reflünün ilişkili olduğu görülmüştür.
  • Dik emzirme ya da yarı oturur pozisyonda emzirmek, sık ve az miktarlarda emzirmek, beslenme sonrası yoğun hareketlerden kaçınmak, bebeğin karnına baskı yapmama ve sıkıştırmama izlenmesi gereken yollardır.

 

Her zaman olduğu gibi, bebeğiniz için en iyi olanı bulmak adına deneyin ve deneyimlerinizi değerlendirin.

 

Pınar AYATA

Uzman Psikolog

Emzirme Danışmanı

Laktasyon Uzmanı

Pınar Ayata’nın emzirmeye yön veren , bebek dostu yazılarının tamamı için tıklayınız. 

 

Ref.:

  1. Heine RG. (2006) Gastroesophageal reflux disease, colic and constipation in infants with food allergy Curr Opin Allergy Clin Immunol 6(3):220-5
  2. Schellack N,. (2012) Infants and children with gastro-oesophageal reflux disease SAPJ 79(1):14-19http://www.sapj.co.za/index.php/SAPJ/article/view/1223/1664
  3. Ewer AK, Durbin GM, Morgan ME, Booth IW. Gastric emptying in preterm infants . Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 1994 Jul;71(1):F24-7. “On average, expressed breast milk emptied twice as fast as formula milk.”
  4. Heacock HJ, Jeffery HE, Baker JL, Page M. Influence of breast versus formula milk on physiological gastroesophageal reflux in healthy, newborn infants . J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1992 Jan;14(1):41-6.
  5. Salvatore S, Vandenplas Y. Gastroesophageal reflux and cow milk allergy: is there a link? Pediatrics. 2002 Nov;110(5):972-84.
Yazar :