Proteinler hücrelerin yapısını oluştururlar. Belirli hücreler birleşerek vücut dokuları ve organları yapılır . Bu sebepten , protein, büyüme ve gelişme için başta gelen besin ögesidir.
⭐️Birçok hücre zamanla ölür ve yenileri yapılır. Bu nedenle proteinler, hücrelerin sürekliliği için de başta gelen besin ögesidir.
⭐️Vücudun savunma sistemlerinin, vücut çalışmasını düzenleyen enzimlerin, bazı hormonların da esas yapıları proteindir. Bu sebepten bağışıklık sistemi için protein önemlidir.
⭐️Yetişkin insan vücudunun ortalama % 16’sı proteinden oluşur. Bu çalışan ve belirli görevler yapan hücreler şeklindedir.
⭐️Proteinler sindirimde parçalanarak (amino asitlere ayrılarak) kana geçerler ve kanla karaciğere taşınırlar. Burada tekrar belirli düzen içinde birleşerek vücut doku proteinlerini yaparlar.
⭐️Protein aynı zamanda vücutta enerji kaynaklarından biridir.
⭐️⭐️Proteinin önemi ;
-Büyüme ve gelişme için en önemli besin öğesidir.
-Bağışıklık sistemimizi korur ve güçlendirir.
-Vücutta enerji kaynağı olarak kullanılır
-Kan, kemik ve kas hücrelerimizi oluşturur
-Hücrelerin yenilenmesi için önemlidir.
⭐️⭐️En Kaliteli Protein Kaynakları ;
Süt,
Süt ürünleri, Et,
Yumurta, Balık, Kurubaklagiller
⭐️⭐️Bitkisel ve Hayvansal Protein ;
Proteinler hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklı gıdalarda yaygındır. Gelişmiş ülkelerin halkları proteini daha çok hayvansal kaynaklı gıdalardan alırken, az gelişmiş veya geri kalmış ülke halkları bitkisel kökenli gıdalardan alırlar.
Doğal proteinlerin yapısında bulunan 20 amino asitten sekizi insan organizması için esansiyeldir yani vücutta sentezlenemez, besinler ile dışarıdan alınmaları zorunludur, insan da hayvanlar aleminin bir üyesi olduğundan ortalama protein bileşimi açısıdan hayvansal kaynaklı proteinlerin gıda olarak alınması daha uygundur.
Nitekim bitkisel gıdaların protein oranı genelde düşüktür ve bu proteinler esansiyel amino asitleri hem dengesiz hem de bazılarını yetersiz oranda içerirler.
Yumurta akı proteini en iyi kalite bir proteindir ve biyolojik değeri 100 kabul edilerek diğer proteinlerin kalite belirlemesinde standart olarak alınır.
⭐️⭐️Günlük Protein Alımı ;
1-3 yaş çocuklar günde 15-18 gram protein tüketmeli: 1 bardak süt, 1 kibrit kutusu kadar peynir, 2 köfte kadar tavuk, et , balık ile sağlanabilir.
4-6 yaş çocuklar günde 20-25 gram protein tüketmeli: 1-2 bardak süt veya yoğurt, 1 kibrit kutusu kadar peynir, 3 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir.
7-9 yaş çocuklar günde 26-38 gram protein tüketmeli: 2 bardak süt veya yoğurt, 2 kibrit kutusu kadar peynir, 3-4 köfte kadar tavuk , et, balık ile sağlanabilir.
⭐️⭐️Bazı Yiyeceklerin Protein İçeriği ;
Gıda maddesi Protein (g/100 g)
Piliç eti 23.4
Sığır eti – 16.5
Balık -18
Buğday -13,3
Ekmek -8,7
Soya fasulyesi -34,1
Fasulye -22,3
Pirinç -6,7
Mısır -10
Patates -2
Süt -3,6
Bezelye -6,3
Hamsi- 14,5
Kuşkonmaz -2,9
Muz -1,2
Kepek Ekmeği -11
Brokoli- 4,2
Havuç – 0,6
Mezgit -16,4
Kuzu Eti -19,9
Portakal- 1,1
Makarna – 12,5
Fıstık Ezmesi -24,9
Bezelye -5,9
Yulaf -11
Esmer Pirinç -6,9
Ispanak -2,8
⭐️⭐️ Protein Eksikliği Belirtileri ;
Protein eksikliği genellikle anne sütünün bırakıldığı 18 ay üstünde gözlemlenir. Sebebi verilen besinlerin besleyiciliğinin düşük olması , besin kalitesinin yetersizliğidir. Protein eksikliği durumunda ; İştahsızlık , solgunluk , ağız etrafı yaraları , gelişimde durma/gerileme , deride renk değişimi ve döküntüler gözlemlenebilir.
Tedavisi için mutlaka doktora başvurmalı ve yiyecek kalitesini gözden geçirmeli.
Not;
*Proteinden zengin olmasına rağmen ; protein tozları , soya , mısır gevreği ve kabuklu deniz canlıları farklı farklı sebeplerden bebek-çocuk beslenmesi için önerilmemektedir.
*Balık protein yönünden oldukça zengin olmasına rağmen , dondurulduktan sonra protein yapısında bozulmalar olur. Balık etinde ki donduktan sonra oluşan değişimin ve yapı bozukluğunun /dağılmanın da sebebi budur. Balığı çocuklar ve bebekler için mümkün oldukça dondurmadan pişirmekte fayda var.
Facebook Grubumuz;
Yararlanılan Kaynaklar ;
A. Telefoncu, Besin Kimyası, Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi Yayınları, No:149, İzmir
• H.D.Belitz, W.Grosch, P.Schieberle, Food Chemistry, Springer, 2009, Heidelberg,
Bebek ve Çocuk Beslenmesi / www.beslenme.gov.tr